Böbrek yetmezliği ile ilgili ihtarlarda bulunan Böbrek Nakli Sorumlu Tabibi Doç. Dr. Gökhan Ertuğrul, kronik böbrek yetmezliğinin beş evresinin bulunduğu söyledi. Doç. Dr. Ertuğrul, “5’inci ve son kademe böbrek işlevlerinin bedenin gereksinimlerini karşılayamadığı devir olup son periyot böbrek yetmezliği olarak tanımlanır. Son periyot böbrek yetmezliği olan bu hastalara diyaliz yahut transplantasyon yapılmak zorundadır” diye konuştu.
BİRİNCİ BULGULARA DİKKAT
Ülkemizde son periyot böbrek yetmezliğinin en sık nedeninin diyabet olduğuna işaret eden Doç. Dr. Ertuğrul, “Şeker hastalarının neredeyse yüzde 40’ında rastgele bir kademedeki böbrek hastalığı gelişir. Böbreğin süzme işlevi azaldıkça hastalar klinik bulgu vermeye başlar. Bunlar şeker ölçümlerinde ileri derece bozukluk, halsizlik, iştahsızlık, bulantı, kusma, kansızlık, tansiyonda yükselme, bilhassa göz kapaklarında, ayak bileklerinde ve bacakta şişlik, idrar ölçüsünde azalma, idrarda renk değişikliği ve gece idrara çıkmadır. Türk Nefroloji Derneği datalarına nazaran 2019 yılı sonu itibariyle ülkemizde son periyot böbrek yetmezliğine bağlı diyaliz ve transplantasyon yapılan hasta sayısı 83 bin 783 olarak bildirilmiştir. Bunlardan yüzde 73.2’si hasta hemodiyaliz, yüzde 3.9’u hasta periton diyalizi tedavisi alırken, yüzde 22.9’u ise transplantasyon sonrası takip edilmektedir” sözlerini kullandı.
EN TESİRLİ TEDAVİSİ BÖBREK NAKLİ
Doç. Dr. Ertuğrul, kelamlarına şu şeklide devam etti:
“Hemodiyaliz tedavisi gören hastaların yüzde 80’ine haftada 3 gün ortalama 3 ila 4 saat diyaliz yapılmak zorundadır. Tekrar Türk Nefroloji Derneği’nin datalarına nazaran diyaliz tedavisi gören hastaların en sık vefat nedeni kalp ve damar hastalıklarıdır. En sıkta geçirilen kalp krizine bağlı vefat gelişmektedir. Bunu enfeksiyon hastalıkları takip eder. Bu nedenle son periyot böbrek yetmezliğinin hayat mühleti, hayat kalitesi ve maliyet açısından en iyi tedavi biçimi böbrek naklidir. Böbrek nakli canlı vericiden yahut kadavra vericiden yapılır. Organ bağışındaki yetersizlik nedeniyle ne yazık ki ülkemizde daha çok canlı vericiden böbrek nakli yapılmaktadır. Böbrek nakli sonrası hastalar ortalama 5 ila 7 günde taburcu edilmektedir. Taburculuk evresindeki hastalara meskende dikkat edilmesi gereken konular bilhassa de ilaç kullanımı ile ilgili bilgiler dikkatlice anlatılır. Şeker hastalığı için Özel Eğitim Hemşiresi tarafından gerekli eğitimler verilir. Tedaviye ahenk tüm hastalarda çok değerlidir. Bilhassa immunsüpresif ilaçların alınmaması takılan organın kaybına kadar gidecek önemli sorunlara yol açar.”
NAKİL SONRASI KAN ŞEKERİNİN İSTENİLEN DÜZEYLERDE TUTULMASI İÇİN DİYABET TEDAVİSİ VE DİYET KAİDE
Böbrek nakli sonrası hastaların diyabet tedavisine ve diyete harfiyen uyması gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Ertuğrul, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ayrıca hastalara toplumsal ömür ve görülebilecek komplikasyonlar hakkında gerekli tüm bilgiler verilir. Böbrek nakli sonrasında taburcu olan hastanın kaliteli bir ömür sürmesi için nakledilen organın işlevlerini kıymetlendirmek maksadıyla nizamlı aralıklarla, ömür uzunluğu, poliklinik takip süreci başlar. Bu takip sürecine hastanın iştiraki son derece değerlidir. Zira komplikasyonlara erken periyotta teşhis koymak ve tedavi etmek temel hedeftir. Fakat böylece takılan organın ve münasebetiyle hastanın sağkalımını artırmak mümkün olabilmektedir. Ayrıyeten her denetimde meskendeki şeker ölçümleri dikkatlice incelenip tedavide değişiklik yapılıp yapılmamasına karar verilmektedir. Böylece hastanın kan şekerinin istenilen düzeylerde olması sağlanarak takılan yeni organında ziyan görmesi engellenir.”
Cumhuriyet
