Biyolojik saat standart olarak bizimle birlikte iç sistemimizi düzenler. Bu nedenle makul vakitlerde bizi acıktıran ya da akşam uykumuzu getiren birtakım hormonlar salgılanır.
Biyolojik saati bozmak, müthiş sıhhat meseleleri doğurabilir. Bir yemek yahut uyku nizamına uymamanın biyolojik saati değiştirebileceği iyi bilinir, fakat iç istikrarınızı bozabilecek öteki faktörler de vardır.
The Journal of Physiology’de yayınlanan yeni bir araştırma, yüksek yağlı bir diyetin, beden saatinin tokluğu denetim eden bölgesini değiştirerek çok yeme ve obeziteye yol açabileceğini ortaya koydu.
OBEZİTEYİ TETİKLİYOR
Obezite 21. yüzyılın en büyük salgını ve şu anda onu durduracak bir aşı yok. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) datalarına nazaran 1980 yılından beri birçokçok Avrupa ülkesinde obezite sıklığı üç katına çıktı.
Lakin asıl sorun, obezitenin diğer birçok hastalığa (tip 2 diyabet, kalp hastalığı, felç ve birtakım kanser türleri) yol açabilmesidir.
Her yıl tahminen 2,8 milyon insan çok kilo nedeniyle ölüyor. Bu yeni çalışma, iç biyolojik saatin eski haline getirilmesinin çok yemeyi önleyebileceğini öne sürerek obezite tedavilerini araştırmak için yeni bir yol açıyor.
Çalışma müellifleri, tarihî olarak ana beden saatinin beynin sırf hipotalamus ismi verilen bir kısmında yer aldığına inanıldığını belirtti. Fakat araştırma, bedenimizin günlük ritimlerinin denetiminin (hormon seviyeleri yahut iştah gibi) beyin ve bedenin çeşitli bölgelerinde bulunan çeşitli sonlarla gerçekleşebileceğini gösteriyor.
Bu öncülden yola çıkarak, iştah denetimi ile ilgili hormonları engellenerek çok yeme isteği artabiliyor. Bu, obez insanlarda biyolojik saatin iştahı düzenleyen kısmının düzgün çalışmadığını gösterir.
YÜKSEK YAĞLI DİYET İÇ SAATİ BOZUYOR
Pekala, obez insanlarda açlığı düzenleyen biyolojik saat neden bozuk? Yüksek yağlı bir diyetin hatalı olacağı anlaşılıyor. Bu sonuca varmak için fareleri yüksek yağlı bir diyetle besleyen araştırmacılar, kilo almaya başlamadan evvel iştah hormonlarında değişiklikler olduğunu gördüler.
Bu nedenle çalışma müellifleri, iç biyolojik saatinizin iştahı ve tokluğu denetim eden alanını değiştirmenin kilo alımına neden olduğunu argüman ediyor. Ve yağdan güçlü bir diyet, daha fazla yememize ve obeziteye yol açan bu dengesizliğin tetikleyicisi olarak öne çıkıyor.
Obezitenin ötesinde, birden fazla biyolojik aktiviteyi düzenleyen iç saati bozmak, sıhhat için öteki vahim sonuçlara yol açabilir. Örneğin depresyon riskini arttırdığı bilinmektedir.
Pekala, iç saat tekrar nasıl ayarlanır? Birtakım rutinleri takip etmek ve gündüz saatlerinde daha faal olmanın ve gece çöktüğünde yavaşlamanın uygun olduğunu akılda tutmak, bunu başarmanın birinci adımlarıdır.
Bu üç ipucu, iç saatinizi dengelemenize yardımcı olabilir:
– Öğün sayınızı ve yemek saatlerinizi bir program dahilinde düzenleyin ve bu rutine uyun.
– Antrenman yapın lakin bilhassa akşam saatlerinde yorucu aktivitelerden kaçının.
– Bir uyku rutini izleyin ve yatmadan iki saat evvel kendinizi ekran ışığına maruz bırakmaktan kaçının.
Ensonhaber
