CHP PM üyesi kardiyoloji uzmanı Prof. Ali İstek Erbay, pandeminin sindemiye döndüğüne dikkat çekerek “Sosyal eşitsizlik kalkmadan pandeminin kalkması mümkün gözükmüyor. Aşının yapılmasından yanayız lakin sırf aşıyla da bu iş çözülemez. Toplumsal eşitsizlik, doğal ömür ortamlarının yok edilmesi, tabiata hürmet duyulmaması üzere durumlar olduğu sürece pandeminin bitmesi zor” diye konuştu.
SINIFSAL ÖZELLİĞİ VAR
Erbay, özetle şunları söyledi: “Sindemi, sinerji ile pandemi sözlerinin birleşmesinden oluşuyor. Bu kavram genel olarak birden fazla tıbbi kondüsyonun birbirini besleyerek siyasal ve toplumsal şartların da içerisinde kendi çaplarının çok ötesinde ve çoklukla daha makûs sonuçlara yol açmasıdır. Öbür bir söz ile iki ya da daha fazla hastalığın yahut durumun birbiriyle sinerji içinde etkileşip hastalık yükünün çok artmasıdır. Avrupa’da sindemi şu an tartışılıyor. Sindeminin belirleyicileri sıhhatin toplumsal belirleyicileridir.
Sindeminin belirleyicileri var: Yaş, cinsiyet, engellilik hali. Yaşı yüksek olanlarda, engellilerde, erkeklerde daha fazla görülüyor. Toplumsal ekonomik belirleyiciler var. İşsizlerde daha fazla. Sınıfsal özelliği var artık. Çalışma şartlarının makus olması bu hastalığı etkiliyor. Yoksulluk etkiliyor, konut, toplumsal etraf, pak besin, pak su üzere faktörler de bu hastalığı etkiliyor. Bir tedavi, aşı ne kadar tesirli olursa olsun Covid19’a yönelik sarf bir bio medikal tahlil arama eforu başarılı olmayacaktır. Hükümetler toplumlardaki derin eşitsizlikleri düzeltecek siyasetler geliştirmedikçe hiçbir vakit salgınlara karşı inançta olmayacağız. Toplumsal eşitsizlik kalkmadan pandeminin kalkması mümkün gözükmüyor.”
ANİ ÖLÜMLERE YOL AÇABİLİR
Prof. Erbay, Covid-19’un tüm sistemdeki damarlarda tesir yaptığını anımsatarak “Virüs, damarlara tutunup direkt ve indirekt tesir yapabiliyor. Kalp tıkanıklığına yol açabiliyor, kalbin kasılmasına tesiri olabiliyor, kalp yetmezliğine, kalp hücresinin iltihabına da yol açıyor, ritim bozukluğuna yol açar, kalp kasılmakta zorlanır ve ileri kalp yetmezliğine neden oluyor. Bunun dışında pıhtılaşmayı artırıyor. Bu da pulmoner emboliye (pıhtı atması) sebep olabilir, tehlikelidir ve ani ölümlere yol açabilir. Akciğerde büyük damarlar vardır, akciğerlerdeki o damarlar kollara ayrılır o damarları tıkayabilir ani vefata yol açabilir, küçük damarları da tıkayarak nefes darlığına yol açar ve hastanın durumunun yavaş yavaş kötüleşmesine sebep olabilir. Bunların dışında akut böbrek yetmezliği, akut kardiyak hasar da gelişiyor” diye konuştu. Ani ölümlerin önüne geçmek için Covid-19 hastalarının tertipli takip edilmesi gerektiğini kaydeden Erbay, “Bu yüzden özel bakım merkezleri bir an evvel kurulmalı ve bu hastaların takibi fiyatsız yapılmalı” dedi.
Cumhuriyet
