Dünyayı tesiri altına alan koronavirüse yakalanıp atlatanlarda en büyük sorun akciğerlerde meydana gelen tahribat oluyor. ÇOMÜ Spor Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hürmüz Koç hastalığı geçirenlere akciğerlerdeki problemlerin giderilmesi için aerobik ve teneffüs idmanları önerdi. Koç şöyle konuştu:
“Bir yıldan beri çaba ettiğimiz koronavirüs, organizmaya girdiğinde nerelerde tutuluyor ve hangi organlara tahribat yaratıyor diye baktığımızda, koronavirüs ACE-2 (Angiotensin Converting Enzyme-2/anjiyotensin dönüştürücü enzim) hücre yüzeyi reseptörlerine tutunduğu bilinmektedir. ACE-2 proteini daha çok akciğerde, kalpte ve böbreklerde bulunmaktadır. Covid-19’a yakalanan ve Covid-19 atlatan bireylerde; akciğerde, kalpte ve böbreklerde büyük doku işlev kayıplarının olduğu bilinmektedir. ACE-2 proteinin misyonu akciğerde sıvı toplanması ve iltihap oluşmasını engellemektir. Akciğere giren koronavirüs ACE-2’ye tutunarak proteinin yapısını ve işlevini bozmaktadır. Bu noktada sıvı birikmesi sebebi ile alveollerde gaz değişimini sınırlamaktadır. Teneffüs sisteminin yapısı incelendiğinde ise gaz değişimi yalnızca alveoller seviyesinde olduğu bilinmektedir. Bu gaz değişiminin gerçekleşmemesi de dokulara daha fazla oksijenli kanın gelmeyeceği manasındadır ki, bireylerin halsiz olması ve hastalığı bu kadar zahmetli geçirmelerinin sebebi de budur. Akciğerde havanın yerine sıvının girişi ise zatürrenin oluşudur. Koronavirüste ise daha ağır hadiselerle karşılaşılmaktadır. Koronavirüs ile ilgili yapılan çalışmalara bakıldığında, koronavirüs akciğerlerdeki ACE-2 proteinine tutulma yüzdesi bu kadar yüksek olmasaydı, ağır hadiseler ve mevt oranları da bu kadar yüksek olmayacaktı. Bunun yanında koronavirüs kalpte miyokart kalp kasına tutunarak kalp yetmezliği hatta ani kalp durmasına sebep olmakta, böbreklerde tutunarak böbrek yetmezliğine bağlı ölümlere sebep olmakta ve beyinde ise tat ve koku kaybına ve unutkanlığa sebep olmaktadır. Hasebiyle da Covid-19’a yakalanan ve atlatan şahıslar için akciğerlerini rehabilete etmeleri noktasında; mesken içinde yapılan teneffüs antrenmanlarını ve aerobik antrenmanları ilaç üzere düşünebiliriz. Aerobik kapasitenin en kıymetli tesiri ACE-2 protein üzerinedir. Yapılacak olan aerobik idmanların ACE-2 proteini olumlu tarafta tesir etmesi, şahıslarda oluşan Covid-19’un olumsuz tesirleri kısa müddette uzaklaştırabilir.”
‘SOLUNUM KAPASİTESİNİ GELİŞTİRECEK ANTRENMANLAR YAPIN’
Prof. Dr. Hürmüz Koç kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Biz evvel zamansal ahenk diyoruz. 40 dakikaya kadar hafif tempo yürüyüşler ile başlanmalı ve daha sonra yüklenme şiddeti artırılarak devam etmelidir. Yani orta tempo ve daha sonra da tempolu dediğimiz yürüyüşler gerçekleştirilmelidir. Burada yüklenmenin yoğunluğunu nabza nazaran belirleyebiliriz. Maksimal nabzın; yüzde 50, 55, 60, 65, 70 üzere oranlarla kademeli olarak yüklenmeyi, yükseltme unsuru çerçevesinde yürüyüşleri artırabiliriz. Tabi ki aerobik idmanlara ek olarak direnç idmanları da yapmak zorundayız. Zira direnç idmanları da kassal kuvvet, kassal dayanıklılık ve kas kütlesi artışına sebep olacağı için bu kas kütlesindeki Covid-19’a bağlı negatif etkiyi uzaklaştırabiliriz. Bir başka kıymetli öge da, şahısların kısıtlamaları yaşadığımız bu periyotta konutta neler yapabileceğidir. Şahısların meskende yapabilecekleri en iyi idmanlar teneffüs egzersizleridir. Teneffüs idmanlarını tek vakitli yahut çift vakitli halde yapabilir. Şahıslar diafragmatik (diyafram) teneffüsü dediğimiz teneffüs idmanlar ile teneffüs kapasitesini geliştirebilirler. Teneffüs kapasitesini geliştirmeye yönelik konutta yapılacak bir başka antrenman ise balon şişirmektir. Balon şişirmek dinamik bir idman olarak hem akciğer teneffüs ve işlevlerini geliştirir hem de meskende en keyifli aktivite olarak düşünebiliriz.”
Cumhuriyet
