Türkiye Kızılay Derneği 155 yıllık bir yeterlilik hareketidir. Kuruluşundan bugüne kadar hayırsever milletimizin takviyesi ile varlığını sürdürür. Fakat, bağışçı davranışlarındaki değişimler tüm dünyadaki Kızılay-Kızılhaç Dernekleri üzere Kızılay’ın da insani yardım bütçesini biçimlerken zorlandığı ana meselelerden biridir.
Cumhuriyet hükümetleri bu sorunu görerek Kızılay’ı sistemli gelir imkanına kavuşturmayı vakit zaman hayata geçirmişlerdir. Mustafa Kemal Atatürk Afyonkarahisar Maden Sularının imtiyazını Kızılay’a bırakarak bir “akara” sahip olmasını sağlamıştır. Akabinde gelen hükümetler de röntgen sinemalarının, sıtma ilaçlarının inhisarını Kızılay’a bırakarak bu akarı günün kaidelerine nazaran geliştirmişlerdir.
Ancak, gelinen kademede Kızılay’ın tertipli akarı olarak yalnızca Maden Suyu imtiyazı kalmış, başka imtiyazlar tek tek ortadan kaldırılmıştır. Meğer Kızılay’ın insani yardım operasyonları geçmiş ile kıyas edilemeyecek bir büyüklüğe ulaşmıştır. Kızılay, 2022 yılında dünya üzerinde 45 milyondan fazla beşere yardım ulaştıran “küresel bir insani yardım aktörü” haline gelmiştir.
Kızılay, iddia edilebilir ve sürdürülebilir finansman gereksinimini karşılamak için tarafını geçmişe dönmüş, oradan temelini aldığı “AKARET” kültürüyle, yüzde yüz sermayesi Kızılay’a ilişkin olan Yatırım Kümesini oluşturmuştur.
Kızılay Derneği, insani yardım operasyonlarına odaklanırken, Kızılay Yatırım Kümesi da bu operasyonların finansmanını sağlamak üzere uzmanlaşmıştır. Son günlerde yaşanan gelişmeler ve ortaya atılan tezlerin kaynağı bu dönüşümü bilmemekten kaynaklanmaktadır.
Kızılay Derneği, kendisine bağışlanan her bir kuruşu gereksinim sahiplerine ulaştırmaktadır. Bu bağışlarla insani yardım materyali tedariğini ise bu alanda uzmanlaşmış Kızılay Yatırım Kümesi üzerinden yapılmaktadır. Böylece daha fazla beşere ulaşma imkanına ve sistemin sürdürülebilirliği imkanına kavuşmaktadır.
Kızılay Çadır-Tekstil Kümesi asli vazife olarak Kızılay Derneği’nin “Barınmaya Destek” işlevi gereği çadır stoklarını daima birebir ölçüde tutmakla sorumludur. Bu sorumluğunun akabinde ise ülkemizde ve dünyada kendisinden talep eden kurum ve kuruluşlar için fiyatı mukabili çadır üretimi yapmaktadır. Bunların ortasında BM kuruluşları, AFAD, Bakanlıklar, STK’lar sayılabilir. Çadır-Tekstil Kümesi, bu süreçten ürettiği tüm pahası Kızılay Derneğine aktarmakta ve bu girdi insani yardım çalışmalarında kullanılmaktadır.
Kızılay Lojistik Kümesi ise afet, insani yardım, savaş lojistiğinde uzmanlaşmış milletlerarası insani yardım dalının en büyük lojistik firmalarından biridir. Bu küme, birebir Çadır-Tekstil Kümesinde olduğu üzere öncelikle Kızılay Derneği’nin saha operasyonlarını yürütmek ve muhtaçlığı doğrultusunda Kızılay Derneği’ne besin hususları temin etmekle yükümlüdür. Bu çalışmasının akabinde da öteki talep edenlere hizmet üretmektedir. Hazır Besin, Kuru Besin, Hijyen Setleri, Mutfak Setleri üzere insani yardım gereçlerini BM, STK vb.lerine tedarik ederken, ürettiği tüm pahası tekrar Kızılay Derneği’ne aktarmaktadır.
Aynı biçimde, Kızılay Sistem Yapı Kümesi da öncelik “Kızılay Derneğinde” olmak üzere talep eden tüm kurum ve kuruluşlara “yerleşim sistemleri” yapan bir şirkettir. Bu şirket de ürettiği kıymetin tamamını Kızılay’a aktarmaktadır. Kamuoyunun bir müddettir tartıştığı başlıklar Kızılay Derneğiyle ilgili değil Kızılay İştirakleriyle, onlardan hizmet talep eden kurum ve kuruluşlar ortasındaki bağlardır.
Kızılay Derneği, Türkiye Afet Müdahale Planının kendisine yüklediği sorumlulukları yerine getirmek için var gücüyle alandadır. 5 bin Kızılaycı ile 10 vilayet 65 ilçe 834 Nokta’da paydaşları ile birlikte yaklaşık 2,5 milyon vatandaşımıza üç öğün FİYATSIZ BESLENME HİZMETİ SUNMAKTA, Kızılay Lojistik de tüm bu dev operasyona dayanak vermektedir.
Kızılay bunun yanı sıra afet bölgesindeki kan gereksiniminin karşılanması, taşınabilir sıhhat gruplarıyla birinci basamak sıhhat hizmetlerinin verilmesi, ruhsal birinci yardım bağlamında psikososyal hizmetlerin desteklenmesi, açtığı fiyatsız mağazalarla afetzedelerin gereksinimlerinin karşılanması üzere hizmetleri büsbütün kendisine yapılan bağışlarla karşılamaktadır.
Kızılay Derneği, kamu maliyesinden rastgele bir bütçe takviyesi almamaktadır; vergilerle oluşturulan kamu bütçesi Kızılay’a aktarılmamaktadır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
