Diyarbakır Baro Lideri Tahir Elçi’nin, 2015’te tarihi Dört Ayaklı Minare önünde basın açıklaması yaptığı sırada vurularak, öldürülmesine ait 3 polis memuru ve firari 1 PKK’li teröristin yargılandığı davanın ikinci duruşması, 10’uncu Ağır Ceza Mahkemesi’nde başladı.
CHP’li milletvekilleri Özgür Özel ve Sezgin Tanrıkulu, HDP Milletvekili Dersim Dağ, Demokratik Bölgeler Partisi Milletvekili Salihe Aydeniz, baro liderleri, avukatlar, çeşitli sivil toplum kuruluşu temsilcileri ile Tahir Elçi’nin eşi Türkan Elçi, duruşma salonunda yer aldı.
Mahkemece celse orta kararı verilmek üzere duruşmaya yarım saat orta verildi.
Mahkemede kelam verilmesinin akabinde konuşan Türkan Elçi şunları söyledi:
“GERÇEK BİR MAĞDUR HİÇBİR VAKİT UMUT ETMEKTEN VAZGEÇMEZ”
Bilindiği üzere yüz otuz iki gün evvel bu salonda uzun yılların akabinde açılan bir cinayet evrakının adalet arayışının birinci adımları atılacaktı, umutluyduk. Beş yılı aşkın bir vakit da geçmiş olsa umutluyduk.
Toplumda yaşadığımız genel atmosfer düşünüldüğünde “umut” sözcüğü birden fazla insan için inandırıcılığını yitirmiş olabilir, ama gerçek bir mağdur hiçbir vakit umut etmekten vazgeçmez vazgeçemez, zira umut onların hayat desteğidir.
Birden fazla kayıp yakınından dinlediğim öykülerde gidenlerin günün birinde kapıdan içeriye gireceklerine, geri döneceklerine inandıkları üzere ben de adaletin tecelli etmesi gerektiğine daima inandım.”
“SAYGI DUYDUĞUMUZ MAKAM BİZİ DIŞARIYA ATMAKLA TEHDİT ETTİ”
Yüz otuz iki gün evvel “adalet dağıtıcısı” olarak addedilen makamınıza hürmetimiz var, zira mağdur vekili olarak yapılan haksızlıkların adaletle buluşması için hukuka inanan bir insanın ruhunun mahkeme duvarlarında izi var “şeklinde meramımızı anlatacaktık, ancak hürmet duyduğumuz makam bizi dışarıya atmakla tehdit etti. Makamınıza birilerini salondan atma imkanı tanındığını bilebilecek durumdayız, lakin bir yetki vicdani ve empati üzere kıymetlerden uzaklaştığında ortada irtibatı koparacak ve itimadı sarsacak bir güç kalır.
Meğer hukuk sistemi, inanç duygusu içinde bir ömrü vadeden bulunmaz bir nimettir. Benim üzere bir mağduru dışarıya atmakla tehdit ekmek epeyce kolay bir davranıştır zira gerinizde bir mülkün devasa gücü var.
Bizim ardımızda ne devlet gücü ne devlerin gücü ne de sırtımızı yaslayacağımız duvarlarımız var.Bizimle daima birlikte yürüyen ölülerin sesleri var hepsi o kadar. Lakin bu da bilinmelidir ki bir mülk lakin ve lakin adaletle güçlenir,adaletle ayakta kalabilir.
İnsan evladı var olalı peşine düşüp bulmaya çalıştığı en kıymetli ortak kıymetlerin başında “adaletin” geldiği de unutulmamalıdır. Albert Camus’un anlatımıyla “İnsanlar, herkeste herkesçe benimsenen ortak bedele dayanamıyorlarsa, insan için insan anlaşılmaz kalıyor demektir.
Adaletin gerçekleşme imkanı bu salondadır, onu gerçekleştirme yükümlülüğü de bu makama düşmektedir.Aynı vakitte bu makamın , yükümlülüğünü yerine getirirken objektif olduğu kanısını uyandırmak zaruriliği vardır.
“YARGI MAKAMINDAN TARAFSIZLIK İSTEMEK BİZ VATANDAŞLARIN EN DOĞAL HAKKIDIR”
Birinci duruşmada yordam tartışması konusunda gösterilen direnç sanıkların salonda hazır bulundurulması konusunda da gösterilmiş olsaydı, yargılamanın sıhhatle yapılmasının imkanları yaratılsaydı, taraflara objektif yaklaşıldığına, adaletin tecellisi için çaba edildiğine kanaat getirilecekti. Zımni de olsa bir yargıç, taraflara meylini hissettirdiğinde eşitlik prensibinin varlığından kelam etmek ne derece hakikat olacaktır? Bir yargı makamı kendini adaletin hizmetinde değil de devletin bir memuru olarak görüyor ve sanık sandalyesinde devletin menfaati için çalıştığını sav eden polisleri yargılama konusunda hassas davrandığını hissettiriyorsa bunun keyfi bir yaklaşım olduğu, keyfiliğin vicdanları yaraladığı da bilinmelidir.
Bir yargıcın meylini hissettirme konusunda Hz. Ömer Ebu Musa’ya gönderdiği mektupta “Duruşma salonundaki yerlerinde ve duruşma anındaki bakışlarında taraflara eşit muamele et ki onlardan varlıklı olanlar adaletsizlik yapacağı zannını hissetmesinler, zayıf olanlar da adaletsizliğe uğrayacaklarını hatırlarına getirmesinler.
Yargıcın tarafsız olması kadar tarafsız görünmesinin hissettirilmesi de ehemmiyet arz eder ve bu nedenledir ki İnsan Hakları Üniversal Beyannamesi’nin 10. hususunda “Herkesin hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine hata yüklenirken tam bir formda davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır.
Yargı makamından tarafsız ,objektif, bağımsız ve diğerlerinden farklı tutulmamayı istemek de biz vatandaşların en doğal hakkıdır ve adil yargılanma hakkımızın temelini oluşturmaktadır.
“ÖMRÜNÜ CEZASIZLIKLA ÇABAYA ADAMIŞ TAHİR ELÇİ…”
Bugün bizi bu salonda bir ortaya getiren cinayet belgesinde maktul olarak yer alan, koca bir kentin baro lideri, ömrünü cezasızlıkla gayrete adamış Tahir Elçi; toplumun kaosa sürüklendiği,sokaklarda bombaların patlatıldığı,silahların gece gündüz susmak nedir bilmediği, günahsız insanların ziyan gördüğü bir gidişata hiç kimsenin yürek edip dur diyemediği bir anda yalnızca kendi insani hislerinin tesiriyle ve savaşa karşı durmak gerektiğine olan inancıyla son kelamlarını lisana getirdiği anda katledildi.
Vefatlar karşısında kendini sorumlu hissetmesi bana Karl Jaspers ‘ın bu kelamlarını hatırlatır: Beşerler ortasında insan olmalarından gelen bir dayanışma vardır ve bundan dolayı herkes karşı sorumludur.
Özellikle da kişinin tanıklığında işlenen veya bilmiyor olamayacağı kabahatlere karşı. Bunları önlemek için elimden geleni yapmıyorsam ben de cürüm ortağıyım demektir. Başka insanların öldürülmesini önlemek için hayatımı tehlikeye atmamışsam, sessiz kalmışsam kendimi hukuken, siyaseten ve ahlaken hiçbir biçimde anlaşılamayacak bir biçimde hatalı hissederim, tüm bunların akabinde hala yaşıyor oluşum bana kefareti ödenemez bir suçluluk yükler.
Bugün ben de bu salonda bunu samimiyetle lisana getirmek isterim ki; bir insan olarak insanların vefatından duyulan mahcubiyeti yüreğinde hisseden bir baro liderini katledenlerin cezalandırılması tarafında çaba etmememiz de bize kefareti ödenemez bir suçluluk yükleyecektir. Bu talep bir eşin talebi olduğu kadar,bir kabahatin cezasız kalmaması için sıradan bir vatandaşın insani bir talebi olarak da kabul edebilirsiniz.
Yaşanan insanlık dramının karşısında kendini sorumlu hisseden birinin, kaosa mahal verecek şiddet lisanını reddederek savaşa karşı olduğunu, savaşın taraflarından çekinmeden samimiyet ve hamasetle lisana getirdiği esnada katledilmesi toplumda yankı bulmuş, vefatı esefle karşılanmıştır.
Bugün bizi bu salonda bir ortaya getiren cinayetin acısını lisana getirip faillerin cezalandırılmasını talep ettiğim kadar bu menfur cinayetin, toplumun üzerindeki tezahürünün de göz gerisi edilmemesi gerektiği konusuna dikkat çekerek adaletin tecelli edeceği beklentisinin toplumun umudu haline geldiğini de belirtmek isterim.
“YARGI TOPLUMSAL YARALARI ADALETLE ONARMA FONKSİYONUYLA MÜKELLEFTİR”
Sonu bir mabedin ayakları altında dramla biten bir senaryonun muharrirlerinin bulunup cezalandırılması huzur ve itimat içinde bir ülkede yaşamamız açısından elzemdir. O daracık sokakta başrolleriyle, figüranlarıyla oynanan oyunun senaristinin, direktörünün, kurşunu sıkanın bilinemeyeceği yahut işlenen cürmün taksiren olduğu inandırıcı değildir. Hukuk devleti unsuru gereği, yaşadığımız mağduriyetin hukukî tahlilini yargı düzeneğine bırakmayı gerektirir. Yetkililerin yaşanan mağduriyet karşısında sessiz kalması, imkanların adaletin tecellisi için kullanılmaması, hukuka ve makamlara olan inancı zedeler. İşlenen cinayetle kanayan yaranın onarılma vazifesinin yargıya düştüğü, kamu tertibinde karşılaşılan her türlü haksızlığın yargı makamlarınca çözülebileceği, adaleti tesis edebilme rolüyle toplumsal barışın ve huzurun sağlanacağı unutulmamalıdır, yargı toplumsal yaraları adaletle onarma fonksiyonuyla mükelleftir. Yargı makamlarının adalet dağıtıcısı olarak tanrısallaştırılmış fonksiyonunu yerine getirmemesi, hatalıların cezalandırılmaması sonucunda yargı hanesinde tarih boyunca hatırlanacak bir leke olarak yerini alacaktır. Maktul Tahir Elçi’nin eşi olarak cürümden ziyan görmem ve üstte izah edilen sebepler ile davaya katılmama karar verilmesini hürmet ile talep ederim.
Cumhuriyet
