Usta oyuncu Münir Özkul, vefatının 3’üncü yıldönümünde yakınları ve sevenleri tarafından mezarı başında anıldı.

Türk sinema ve tiyatro tarihinin usta oyuncularından Münir Özkul, vefatının 3. yıldönümünde mezarının bulunduğu Bakırköy Mezarlığı’nda anıldı. Anma merasimine Özkul’un kızları Hayriye Özkul Işık, Güner Özkul, Bakırköy Belediye Lideri Bülent Kerimoğlu, Bakırköy Sanatkarlar Derneği Lideri A.İlhan Gülek’in yanı sıra sevenleri katıldı.

‘BİZİM İÇİN HALA YAŞIYOR’

Hislerini aktaran Münir Özkul’un kızı Güner Özkul, “Babamı kaybedeli 3 yıl oldu. Uzun süren hastalığı sürecinde beklediğimiz bir şeydi. Beklediğimiz ancak hala alışamadığımız bir şey oldu. Bizim için hala yaşıyor. Onu burada anmak çok hoş. Burada huzur buluyoruz. Her vakit gelemiyoruz fakat sevildiğini bilmek, sevenleri tarafından yalnız bırakılmadığını bilmek bizi çok rahatlatıyor. Ailemizdeki tek Fenerbahçeli babamdı. En sevdiğimiz Fenerbahçeli” dedi.

‘BÖYLE SANATKARLARI UNUTMAMAIZ LAZIM’

On beş günde bir Münir Özkul’un mezarına gelip paklık yaptığını belirten Vecdi Monopol, “İyi bir Fenerbahçeliydi. Bir arada Fenerbahçe maçı da izledik. Buraya 15 günde bir geliyorum. Burada mıntıka paklığı yapıyorum. Yazılarımı koyuyorum. Duamı ediyorum. Yeri cennet olsun. Bu türlü sanatkarları unutmamız lazım” dedi.

MÜNİR ÖZKUL’UN HAYATI

Binbaşı İbrahim Özkul ile Hayriye Özkul çiftinin oğlu olan sanatçı, İstanbul’da 15 Ağustos 1925’te dünyaya geldi. Birinci defa 1937’de Bakırköy Ortaokulu’nda birinci kere sahneye çıkan sanatçı, İstanbul Erkek Lisesi’nden mezun oldu.

Usta sanatçı, 1940’ta kurulan Bakırköy Halkevi sahnesinde, “Erkek Güzeli” isimli oyundaki başarısıyla ismini duyurdu.

ATATÜRK: ÇOCUK, ÇOK BÜYÜK BİR TİYATROCU OLACAKSIN

Muhsin Ertuğrul, “İnsan ve Tiyatro Üzerine Gördüklerim” isimli kitabında yer verdiği bir anısında, usta oyuncunun 12 yaşındayken sahneye çıktığı Ankara’daki bir tiyatro oyununu Cumhuriyetin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün de izlediğini belirterek, tesirli bir oyunculuk sergileyen Özkul’u Atatürk’le tanıştırdığını, Mustafa Kemal Atatürk’ün Özkul’a “Çocuk, çok büyük bir tiyatrocu olacaksın” dediğini aktarmıştı.

Ses Tiyatrosu’nda 1948’de sahnelenen “Aşk Köprüsü” ile profesyonel oyunculuğa adım atan sanatçı, daha sonra Muhsin Ertuğrul idaresindeki Küçük Sahne’ye geçti.

Özkul, TRT Arşiv kayıtlarında yer alan bir açıklamasında birinci aktörlük tecrübesine ait şu bilgileri vermişti:

“Mürüvvet (Sim) çok iyi Ermeni rolü oynar. ‘Prova yapalım’ kaygısı. ‘Oyun gecesi yapalım’ derdim. ‘Olmaz’ diyorlar. Gayem kaçmak. Birinci gece, korktuğumuz müzik üç kez bize söyletildi. Ben de inanamıyorum lakin oldu. Şaşırdım. Adetimdir, yanılgı yaptığımda tiyatrodan yürüyerek Beyoğlu’na kadar giderdim. ‘Kim bunları tuttu da bravo diyerek beni rezil ettiler’ diye düşündüm. Sirkeci’ye kadar ağladım.”

Usta sanatçı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatroları’nın birçok oyununda sahne aldı (Fotoğraf: İBB Kent Tiyatroları)

Rol arkadaşı Mürüvvet Sim ise tıpkı anıyı, “Münir kesinlikle prova yapmıyor. Sanat hayatım bitecek üzere geldi bana, hayli gözyaşı döktüm. Sabaha kadar prova yaptık. Münir tekrar prova yapmadı. Mecburen oynadım. Benim ellerim ayaklarım bağlandı ama Münir gitti, karşımda güya dev bir sanatçı vardı. Piyes bitti. Herkes Münir’i tebrik etti. Ben de gittim, özür diledim ve elini öptüm” kelamlarıyla lisana getirmişti.

Usta oyuncu, 1951’de John Steinbeck’in “Fareler ve İnsanlar” ile John Millington Synge’in “Babayiğit”, 1954’te George Axelrod’un “Yaz Bekarı” yapıtlarında, 1955’te ise John Patrick’in “Çayhane” yapıtıyla “Bana Çiçek Yollama”, “Generalin Aşkı”, “Yağmurcu” ve “Godot’yu Beklerken” isimli yapıtlarda rol aldı.

Fotoğraf: İBB Kent Tiyatroları

İstanbul Kent Tiyatroları, Ankara Devlet Tiyatrosu ve özel tiyatrolarda da misyon yapan sanatçı, Sadık Şendil’in “Kanlı Nigar” oyunundaki rolüyle 1968’de İlhan İskender Armağanı’nı kazandı.

SANAT HAYATINI ETKİLEYEN BEŞ KİŞİ

18 Şubat 1985’de Sakıp Sabancı’nın (sol 2) koleksiyonunda yer alan Türk ressamlarından seçme tablolar standına sanatçı Özkul (solda) ve karikatürist Nehar Tublek (sol 3) de katıldı.

Sanat ömründe beş kişinin büyük tesiri olduğuna işaret eden Özkul, bir röportajında şunları söylemişti:

“Bu isimler, Muhsin Ertuğrul, Ferdi Tayfur, Haldun Dormen, Sadık Şendil ve Şakir Eczacıbaşı’dır. Bugün sanatımın geleceğiyle ilgili hiçbir şey söyleyecek durumda değilim. Yalnız şu sıralarda Haldun Taner’in benim için yazdığı bir eser var. Tüm arzum bu piyesi muvaffakiyetle oynamak. Sanat hayatım içinde her vakit ‘İbiş’e ve ‘Kavuklu’ya hayranlık duymuşumdur. Nedenini şöyle anlatayım; insanı çeşitli tesirlerden kurtarabilseydik, ortaya birçok müşterek tarafları olan bir insan tipi çıkardı. Bu, gerçek istikametleri ağır basan üniversal insan tarifi ve tipidir. Ben Kavuklu’da yahut İbiş’te kendi içimdeki o insanı yakalamak ve o beşere varmak istiyorum.”

‘SERSEM KOCANIN KURNAZ KARISI’ OYUNUNDAKİ ROLÜNE 3 ÖDÜL

Fotoğraf: İBB Kent Tiyatroları

Klâsik Türk tiyatrosunun son temsilcisi İsmail Hakkı Dümbüllü, Kel Hasan’dan devraldığı 50 yıllık sembolik kavuğunu, 1968’de Özkul’a devretti. Sanatkarın Ortaoyuncular Tiyatro Topluluğu kurucusu Ferhan Şensoy’a 1989’da bıraktığı kavuk, son olarak 2020’nin eylül ayında Şevket Çoruh’a takdim edildi.

Münir Özkul, Haldun Taner’in “Sersem Kocanın Kurnaz Karısı” oyunundaki rolüyle 1978’de “Avni Dilligil”, “Ulvi Uraz”, “İsmet Küntay” ve “İsmail Dümbüllü” ödüllerinin sahibi oldu.

Sinemada 1950’lerden itibaren görünmeye başlayan sanatçı, canlandırdığı karakterlerle büyük beğeni kazandı. Bilhassa 1970’li yıllarda, kalabalık takımlı Ertem Eğilmez sinemalarında kıymetli rolleri canlandırdı. Sanatçı, “Hababam Sınıfı” serisindeki Özel Çamlıca Lisesi’nin tatlı sert müdür yardımcısı “Kel Mahmut” tiplemesiyle unutulmazlar ortasına girdi.

Başarılı oyuncu, direktörlüğünü Sırrı Gültekin’in yaptığı 1979’da yayınlanan “İbiş’in Rüyası” isimli üretimle birinci sefer televizyon dizisinde rol alırken, dizilerin yaygınlaşmaya başladığı 1990’lı yıllarda, “Uzaylı Zekiye”, “Ana Kuzusu”, “Şaban ile Şirin” ve “Reyting Hamdi”de de oynadı.

“Mavi Boncuk”, “Aile Şerefi”, “Gülen Gözler”, “Neşeli Günler”, “Gırgıriye” ve “Görgüsüzler” isimli aile sinemalarında Adile Naşit ile başrolü paylaşan ve canlandırdığı karakterlerle Türk izleyicisinin sevgisini kazanan Özkul’un “Bizim Aile” sinemasındaki, “Anlamıyor musun beyefendim, bu çocuklar birbirini seviyor. Fakat ben boşuna konuşuyorum. Sevgiyi tanımayan adama, sevgiyi öğretmeye çalışıyorum. Sen, büyük işveren, milyarder, para babası, fabrikalar sahibi Saim Bey! Sen mi büyüksün? Hayır, ben büyüğüm! Ben, Yaşar usta! Sen benim yanımda bir hiçsin, anlıyor musun, bir hiç! Gözümde pul kadar bile pahanın yok. Lakin şunu iyi bil, ne oğluma ne de gelinime hiçbir şey yapamayacaksın. Yıkamayacaksın, dağıtamayacaksın, mağlup edemeyeceksin bizi. Zira biz birbirimize parayla pulla değil, sevgiyle bağlıyız.” repliği, günümüzde hala unutulmayan replikler ortasında yer alıyor.

“Aile Şerefi”, 1976

Usta sanatçı, “Sev Kardeşim” sinemasındaki rolüyle 1972’de Altın Portakal Sinema Şenliği’nde “En Düzgün Erkek Karakter Oyuncu Ödülü”ne, “Bizim Aile” sinemasında canlandırdığı “Yaşar Usta” rolüyle de 1977’de Azerbaycan Sinema Şenliği Özel Ödülü’ne bedel görüldü.

Milletlerarası İstanbul Tiyatro Şenliği tarafından 2006’da verilen Onur Ödülü’nü alan sanatçı, 2014’te 18. Afife Tiyatro Ödülleri’nde Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü’ne, 2015’te ise Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne kıymet görüldü.

Başarılı oyuncu, 1980’de 40. sanat yılını, 1996’da Atatürk Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen aktiflikte ise 55. sanat yılını kutladı.

Hayriye, Ferdi ve Güner isimli üç çocuğu bulunan sanatkara, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1998’de “devlet sanatçısı” unvanı verildi.

5 Ocak 2018’de hayatını yitiren usta oyuncu, Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde gerçekleştirilen merasimin akabinde Bakırköy Mezarlığı’ndaki aile kabristanına defnedildi.

Cumhuriyet