Kanada’da, 1993’ten 2003 yılına kadar vazifede bulunan Eski Başbakan Jean Chretien (87), bir televizyon programına katıldı.
Programda Chretien’e 1968-1974 yılları ortasında Yerli Halklarla Bağlar ve Kuzey Kalkınma Bakanlığı yaptığı hatırlatılarak yerli ailelerin çocuklarının maruz kaldığı istismar ve suiistimaller soruldu.
Chretien, yerli çocuklarının ailelerinden alınarak yatılı kilise okullarında zorla tutulmalarından, bu okullardaki cinsel taciz ve öbür istismarlardan haberinin olmadığını kaydetti.
“O GÜNLERDE SAHİP OLUNAN SİSTEM BUYDU”
Bu karşılık üzerine, eski yatılı okul alanlarında devam eden, işaretsiz ve resmi kayıtlarda olmayan mezarlara ait bir sorumluluk alıp almadığı sorulunca Chretien şu halde cevap verdi:
“Onlar (konut okulları) uzun vakitten beri oradaydı. O vakit rastgele bir suiistimalden haberdar değildik. Ben bakanken kimse hiçbir vakit bu problemden bahsetmedi. Eğitim anahtardır ve o günlerde sahip olunan sistem buydu.”
ÖZÜR SORUSUNU YANITSIZ BIRAKTI
Kanada’nın yatılı okul mirasındaki rolü için özür dileyip özür dilemeyeceğine ait soruyu yanıtsız bırakan Chretien, geleceğe odaklandığını ve son 50 yılda çok şeyin değiştiğini kaydetti.
“YATILI OKUL HAYATI ÇOK ZORDU”
Kendisinin de 6 yaşından 21 yaşına kadar yatılı okullarda kaldığını anlatan Chretien, “Kuru fasulye ve yulaf ezmesi yedim. Yatılı okul hayatı çok zordur.” dedi.
Chretien, Yerli Halklarla Alakalar ve Kuzey Kalkınma Bakanı olması sebebiyle bu okullardan sorumlu olarak vazife yapmıştı.
“YAŞANANLARI GÖRMEZDEN GELDİ”
Kelam konusu programın yayınlanmasının akabinde, Yeni Demokrat Parti Milletvekili Charlie Angus, CTV’ye bir açıklama yaptı.
Fort Albany kentindeki St. Anne’s Yatılı Kilise Okulu’ndan bir öğretmenin, o zamanki Yerli İşleri Bakanı Chretien’e elle yazdığı 1968 tarihli bir mektuba değinen Angus, öğretmenin mektubunda, “çocuklara karşı hata işlendiğini, bakan olarak bir şeyler yapması gerektiğini’” yazdığını hatırlattı. Angus, “Jean Chretien, bu davete asla yanıt vermedi ve yaşananları görmezden geldi.” dedi.
Milletvekili Angus açıklamasında şu görüşleri lisana getirdi:
“Chretien’in o mektubu okuduğunu ve ‘bir şeyler yapmalıyım’ diye düşündüğünü hayal edin. Kaç çocuk kurtarılabilirdi? Zira o vakitler en makûs hatalardan kimileri işleniyordu. Bu nedenle, Jean Chretien için bugün rolünü aklamaya çalışmak çok berbat. Zira insanların ona ulaştığını ve hakikat olanı yapması için ona yalvardıklarını biliyordu ve o, onları görmezden geldi.”
ÇOCUKLAR FİZİKÎ, CİNSEL, RUHSAL ŞİDDETE UĞRADI
Yatılı Kilise Okulları, Kanada’da 1880’lerin başında açıldı.
Kanada tarihinin en büyük çocuk istismarının yaşandığı yer olarak kabul edilen kelam konusu okulların sonuncusu 1997’de kapandı.
150 binden fazla yerli çocuğun ailelerinden zorla alınarak yerleştirildiği kiliselere ilişkin yatılı okullarda, bu çocukların büyük kısmı rahip, rahibe ve öbür öğretmenler tarafından fizikî, cinsel ve ruhsal şiddet ile istismara uğradı.
ÇOCUKLAR ÜZERİNDE TIBBİ DENEYLER YAPILDI
Ülkede 2010’da kurulan Hakikat ve Uzlaşma Komitesinin kayıtlarına geçen istismarların yanı sıra birtakım çocukların üzerinde tıbbi deneyler yapıldığı da belirlendi.
Kanada federal hükümeti, binlerce çocuğun açlık, soğuk ve hastalık sonucu hayatını kaybettiği yatılı kilise okullarında yaşananlar için mağdurlardan resmen özür dilemişti.
Ensonhaber
