Ankara Üniversitesi Toplumsal Bilimler Enstitüsü Maliye (Kamu Ekonomisi) Anabilim Dalı’ndan Kadriye Gül Yücel’in “Asgari Fiyatın Belirlenmesi ve Vergilendirilmesi: Adalet Bağlamında Mukayeseli Bir Değerlendirme” başlığıyla yayımladığı doktora tezinde Türkiye’deki minimum fiyatın öbür ülkelere oranla ne kadar düşük olduğunu ortaya koydu.

Yücel araştırmasında Avrupa’daki 22 ülkedeki cumhurbaşkanı ve başbakan maaşı ile minimum ücretlinin gelirini karşılaştırdı. 2017 datalarının baz alındığı araştırmada en fazla uçurumun Türkiye’de olduğu görüldü. 2017 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın maaşı toplamda 133 bin 763, 4 Euro’yken, taban ücretlininki 5 bin 314, 68 Euro’ydu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın maaşı taban fiyatın 25,17 katıydı.

Bu yılki taban fiyat ise 2 bin 825 lira 90 kuruş, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın maaşı 88 bin lira. Erdoğan’ın maaşı minimum fiyatın 31 katı. 2017 datalarıyla kıyaslandığında Erdoğan ile taban fiyatlı ortasındaki fark 5,83 kat arttı.

MİNİMUM FİYAT DEMOKRASİYLE KONTAKLI

Araştırmadan minimum fiyatın belirlenmesinde ülkedeki demokrasinin direkt irtibatlı olduğu şu formda tabir edildi:

“Ülkelerin demokrasi endeksinin belirlenmesinde fiyat ve minimum fiyatlar direkt belirleyici bir gösterge olmamakla birlikte, görece demokratik toplumlarda fiyat seviyelerinin belirlenme formülünün demokratik bir süreçte gerçekleştiği gözlenmektedir” diye açıklanıyor. Türkiye’deki demokrasinin gerilediği 2018 Demokrasi Endeksi ile anlatılarak, “167 ülke içerisinde Türkiye’nin sıralaması ise evvelki yıla nazaran 10 basamak gerileyerek 110. sırada yer almaktadır.”

HUKUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ MİNİMUM FİYATI ETKİLİYOR

Taban fiyat ile hukukun üstünlüğü ortasında da direkt münasebet kurulan araştırmada, Hukukun Üstünlüğü Endeksi’ne nazaran Türkiye’nin 126 ülke ortasında 106 sırada yer aldığı belirtilerek, “Son beş yıldır Türkiye’nin sıralamasının dramatik biçimde gerilediği göze çarpmaktadır; 2014 yılında 59. sırada; 2015 yılında 80. sırada, 2016’da 99. sırada ve 2017 yılında 101.sırada yer almıştır” denildi.

2019 YILINDA TABAN FİYATLI PERSONEL 3 BİN 837 EURO KAZANIYORDU

Yücel’in akademik araştırmasından tespitler şöyle:

–1 Euro’nun 6,32 TL olduğu 19 Eylül 2019 yılında Türkiye’deki taban fiyatlı bekar bir çalışanın yıllık net karı 30 ülke ortasında 27’inci sırada yer aldı. Türkiye’deki bekar çalışan bir yılda 3 bin 837 Euro kazanabilirken, listenin başındaki Danimarka’daki minimum fiyatlı genç çalışan 27 bin 341 Euro kazanabiliyor.

–Avrupa İstatistik Ofisi datalarına nazaran 24 Avrupa ülkesi ortasında en çok gelir adaletsizliğinin yaşandığı ülke Türkiye oldu. En fakir ve en zenginin gelirleri ortasındaki uçurumun yaşandığı ülke de Türkiye. Ülkede en güçlü yüzde 10’luk dilim, en fakir yüzde 10’luk dilimin 7,8 katı gelir elde ediyor.

-Avrupa Birliği’nde fiyatlı çalışan kesitin, ulusal gelirden giderek daha az oranda hisse almaya başladı. 28 ülke içinde ülkesindeki gayri safi yurtiçi hasıladan en az gelir alan işçiler Türkiye’de yaşıyor. Danimarka, Finlandiya, Almanya, Avusturya üzere minimum fiyat seviyelerinin yüksek olduğu gelişmiş ülkelerde emek gelirlerinin hasıla içindeki hissesi yüzde 50 ila 60 ortasında değişirken, Türkiye’de bu oran yüzde 36,2 seviyesinde.

-Türkiye’de minimum fiyatın kişi başına düşen ulusal gelire oranı 2010 yılında yüzde 59,55’ken, bu oran 2018’de yüzde 39,93’ye indi.

Cumhuriyet