Bağımsız bir etraf örgütü olan Climate Trace, dünyayı en çok kirleten ülkelere yönelik bir çalışma yürüttü.
Etraf örgütünün yayınladığı bilgilere nazaran, geçtiğimiz yıl yalnızca Türkiye’de 530 milyon ton, dünya genelinde ise 50,6 milyar ton karbondioksite eş kıymet emisyon salınımı gerçekleşti.
Rapora nazaran, global emisyonların yaklaşık yüzde 64’ü kadarına Çin, ABD, Hindistan, Rusya ve Endonezya’nın başlarda olduğu 10 ülke sebep oldu.
KAYGI VEREN ARTIŞ
Global emisyon, günümüzde 50 milyar ton karbondioksite eş pahada,
234 bilim beşerinin katkısıyla, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC)’nin bu yıl yayımladığı rapora nazaran global ısınma, insan kaynaklı emisyonlar yüzünden son 2 bin yılda telaş verici halde arttı.
2050’YE KADAR SIFIR DÜZEYİNİ GÖRMESİ BEKLENİYOR
Durumun şu anki gidişatına nazaran 1 derecenin üzerinde ısınmakta olan gezegenin karşısındaki en büyük tehdit olan emisyonların 2030’a kadar yarı; 2050’ye kadar da sıfır düzeyini görmesi gerekiyor.
YÜZDE 76’SI KARBONDİOKSİT
İklim ve Güç Tahlilleri Merkezi ve Climate Trace bilgilerinden derlenen bilgilere nazaran, insan kaynaklı global sera gazı emisyonlarının yüzde 76’sını karbondioksit, yüzde 16’sını metan, geriye kalan yüzde 8’ini ise azot oksit ve başkaları oluşturuyor.
50 MİLYAR TON DÜZEYİNİ GÖRDÜ
Global emisyonlar, son 70 yılda inanılmaz bir halde artış gösterdi. 1990 yılında 35 milyar ton karbondioksit eş bedeli olan emisyon salımı, günümüzde 50 milyar ton düzeyini görmüş durumda.
EN BÜYÜK EMİSYON SALINIM NEDENİ ELEKTRİK
Geçen yıl dünya genelinde 50,6 milyar ton karbondioksit eş kıymetinde gerçekleşen emisyon salınımına yüzde 26,8 elektrik, yüzde 19,2 imalat, yüzde 13,5 ulaşım, yüzde 12,7 tarım, yüzde 10,8 petrol ve gaz, yüzde 8,4 ise binalar sebep oldu. Atık kesimi, emisyonların yüzde 6,5’ine yol açarken, denizcilik dalı ise yüzde 2’sine neden oldu.
Elektrik ve ulaşım kesiminde ağır kullanılan fosil yakıtlar, global ısınmanın sebepleri ortasında en başta yer aldığı için bilhassa kömür üzere fosil yakıtların kullanımının sonlanması, 1,5 dereceyle sonlandırılması gereken sıcaklık artışı için epeyce fazla ehemmiyet teşkil ediyor.
ÇİN, EN ÇOK EMİSYON SALINIMI YAPAN ÜLKE
Global emisyonların yüzde 26,9’una ise, 13,63 milyar ton karbondioksit eş bedelindeki emisyon ile dünyanın en büyük kömür üreticisi ve tüketicisi olduğu bilinen Çin sebep oldu.
ABD VE HİNDİSTAN, ÇİN’İ TAKİP ETTİ
Sıralamada birinci olan Çin’i, 6,18 milyar ton eş pahasındaki yüzde 12,2 emisyon ile ABD ve 3,72 milyar ton eş kıymetindeki yüzde 7,35 emisyonla Hindistan takip etti.
Toplam emisyonun 2,43 milyar ton karbondioksite tekabül eden yüzde 4,8’ine Rusya; 1,42 milyar ton karbondioksite denk gelen yüzde 2,8’ine ise Endonezya sebep oldu. Bu ülkeleri sırasıyla yüzde 2,6 ile Japonya, yüzde 2,4 ile Brezilya, yüzde 1,65 ile Almanya, yüzde 1,63 ile İran ve yüzde 1,52 ile Kanada izledi.
BÜYÜK BİR KISMININ NEDENİ ASYA ÜLKELERİ
Our World in Veri datalarına nazaran, emisyonların ülke dağılımları 1800’lü yıllardan itibaren büyük bir değişiklik yaşamaya başladı.
1888’e kadar dünyada en fazla emisyon salımı yapan ülke olarak birinci sırada yer alan Birleşik Krallık, günümüzde global emisyonların yüzde 0,9’undan sorumlu. 1888 prestijiyle ABD, emisyon salınımında İngiltere’yi geçmiş oldu.
Global emisyonların büyük bir kısmına neden olan Asya ülkelerinde ise emisyon artışı 1950’den sonra yükselişe geçti ve Çin, yıllık emisyon salınımında ABD’yi sollayarak “en büyük kirletici” unvanının sahibi olarak birinci sıraya yerleşti.
TÜRKİYE, 16’NCI SIRADA
Gelecek ay imzalayacağı Paris Anlaşması’nın akabinde iklim değişikliğiyle verdiği gayrette büyük adımlar atmayı planlayan Türkiye’nin; geçtiğimiz yılın global emisyonlarındaki hissesi, 530 milyon ton karbondioksit eş pahası emisyon ile yüzde 1 olarak hesaplandı. Toplam emisyonun yüzde 64’üne yalnızca 10 “kirletici” ülkenin neden olduğunu ortaya çıkaran bilgilere nazaran Türkiye, 16’ncı sırada yer aldı.
ELEKTRİK, İMALAT VE ULAŞIM, BİRİNCİ ÜÇTE YER ALDI
Türkiye’de yüzde 24,1’inin elektrik dalından kaynaklandığı emisyonların yüzde 21,2’sini imalat, yüzde 15,8’ini ulaşım, yüzde 13,8’ini binalar, yüzde 11,1’ini atıklar, yüzde 9,3’ünü tarım ve kalan yüzde 4,7’lik kısmını da denizcilik, petrol ve doğal gaz dalları oluşturdu.
PARİS İKLİM MUTABAKATI’NA OLUMLU YAKLAŞILIYOR
Paris Anlaşması’nı onaylamasının akabinde emisyon azaltımına dair yeni bir rota çizmesi gereken Türkiye, daha evvel vermiş olduğu taahhüt genelinde emisyonlardaki artışı yüzde 21 azaltmayı umuyor.
Ensonhaber
