Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “ittifak ortağı MHP ile birlikte gerekirse yeni anayasa çalışmalarını başlatacağına” yönelik kelamlarının perde ardında, “Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini güçlendirme hamlesi” yatıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın evvelki gün yaptığı anayasa değişikliği çıkışı, kulisleri de hareketlendirdi.
Cumhuriyet’in edindiği bilgiye nazaran muhalefetin çeşitli görüşmelerle hızlandırdığı “güçlendirilmiş parlamenter sistem” üzerine çalışmaları, Cumhur İttifakı’nı harekete geçirdi. Erdoğan, yeni anayasa atağı ile muhalefetin önüne “Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi” kozunu koydu.
Buna nazaran Cumhur İttifakı’nın hazırlamayı öngördüğü ve hazırlandıktan sonra muhalefet partilerine de sunulması beklenen yeni anayasa taslağındaki kırmızı çizgi ise anayasanın değiştirilemeyen birinci 4 hususu olacak. Parlamentodaki anayasa değişikliği çalışmaları sırasında, o devir HDP’nin “ilk 4 maddeyi tartışmaya açtığına” dikkat çekilirken AKP’nin bu sefer MHP ile birlikte parlamentoda kümesi bulunan öteki partileri de “anayasanın vazgeçilmez birinci 4 unsuru karşısında kendi yanına çekmek istediği” söz ediliyor.
‘MUHALEFET ARAFTA’
Böylelikle Cumhur İttifakı, başta CHP ve ÂLÂ Parti olmak üzere, parlamentoda bulunan başka partilere de “Tarafınızı seçin” atağı yapmış olacak. Erdoğan, bir müddet evvel Cumhur İttifakı’nın çatısını genişletmek için parti başkanlarıyla bir ortaya gelmişti.
Bu kapsamda birinci olarak DSP Genel Lideri Başkan Aksakal ile görüşen Erdoğan, akabinde Saadet Partisi Yüksek İstişare Şurası Lideri Oğuzhan Asiltürk’ü de ziyaret etmişti. Erdoğan’ın “yeni anayasa” çıkışından çabucak evvel bu ziyaretleri yapmasının perde gerisinde da “yeni anayasa için muhalefetin takviyesini yanına çekme atağının bulunduğu” tabir ediliyor.
Bunun en değerli nedeni ise AKP ve MHP’nin parlamentodaki milletvekili sayısının anayasa değişikliği için yetmemesi. Anayasa değişikliğini referanduma götürmek için Meclis’te en az 360 milletvekilinin oyu gerekiyor. Meclis’te anayasa değişikliği için gereken milletvekili sayısı ise 400.
Bu nedenle Cumhur İttifakı, mümkün bir anayasa değişikliği için “muhalefet partileriyle de uzlaşma zemini” arayacak. Böylelikle muhalefete “HDP mi, biz mi?” kılıcını da çekmiş olacak. Burada belirleyici partinin CHP ve ÂLÂ Parti olacağına da dikkat çekiliyor. CHP’nin “ittifakın anayasa değişikliğine hayır demesi” karşısında ise iktidar bloku, “Bunun sonucunu 2023’te seçmene açıklamak zorunda kalırlar” kelamlarıyla kıymetlendiriyor. “Hayır” çıkışının “muhalefeti seçmen karşısında arafta bırakacağına” da işaret ediliyor. Anasaya değişikliği çalışmalarında ayrıyeten Bahçeli’nin “HDP’nin kapatılması” davetiyle birlikte gündeme gelen “Hazine yardımları ve parti kapatmaları” üzere hususların de yer alabileceği savunuluyor. Erdoğan’ın yeni anayasa çıkışının gerisinde 2023’e giden süreçte “ittifakları yine şekillendirme isteğinin de bulunduğu” savunuluyor.
Buna nazaran Cumhur İttifakı, “yeni anayasa çalışmaları için başta ÂLÂ Parti olmak üzere DP, SP, DEVA, Gelecek partilerini ikna edebilirse CHP, ittifaklar dışına itilmiş olacak.” Böylelikle de Erdoğan’ın daha evvel yaptığı “yerli ve ulusal muhalefet bloku da yeni anayasa atılımıyla birlikte oluşmuş olacak.”
AKP VE MHP’NİN VEKİL SAYISI YETMİYOR
AKP ve MHP’nin parlamentodaki milletvekili sayısı anayasa değişikliği için kâfi değil. Anayasa değişikliği için Meclis’te en az 360 milletvekilinin oyu gerekiyor. AKP ve MHP’nin şu anda Meclis’teki milletvekili sayısı ise 337. 360 sayısı ise tek başına anayasa değişikliği için kâfi değil. Bu sayı yalnızca değişikliğin referanduma götürülmesinin yolunu açıyor.
Meclis’te anayasa değişikliği için gereken milletvekili sayısı ise 400. Bu nedenle Cumhur İttifakı, mümkün bir anayasa değişikliği için “muhalefet partileriyle de uzlaşma zemini” arayacak. Bununla birlikte muhalefet partilerinin milletvekili sayıları da anayasa değişikliği için kâfi değil. Bu ise muhalefetin de değişiklik için iktidar cephesiyle “uzlaşması gerektiği” sonucunu doğuruyor.
Cumhuriyet
