Kıymetlendiren: Sercan Meriç

“Biçtiler çöğürleri

Otomatik silahlarla.

Demir kapılar, nöbetçi kuleleri,

Küf kokan taş odalarda.

Hapsettiler kanıları

Bana kimse barış kolu getirmedi.

Yırttılar, yaktılar kitapları

Kabaralı postallarla.

Körletmek dönüşmeyi tohumdan tomurcuğa

İstekleri açık ve katı, kıyıcılıkları umudu durduramadı.”

Doğan Öz

12 Mart 1971 darbesinin akabinde “halka yakın olduğu” gerekçesiyle başı bir türlü sıkıntıdan kurtulmuyordu savcı Doğan Öz’ün… Denizlerin idamına karşı başlatılan kampanya bildirisini imzalamıştı. Adalet Bakanlığı, Öz hakkında soruşturma başlattığında karşılığı ders niteliğindeydi: “Ölüm cezasının, insanın en temel hakkı olan ‘Yaşama hakkının’ özünü yok eden bir ceza olduğu, çağdaş hata ve ceza anlayışına temelden zıt düştüğü düşüncesindeyim… …Bunu, yasal imkanları kullanarak kaldırmaya çalışmak bir kabahatse, suçluluğumu kabul ediyorum.” Soruşturmanın akabinde Öz’e kınama cezası verildi. Meğer soruşturmadan 1 yıl evvel Türk Hukuk Kurumu tarafından “Yılın Hukukçusu” seçilmişti Öz…

Bu olay, Savcı Öz’ün hukuka, insan haklarına nasıl baktığının en somut örneklerinden birisidir. O, birçok kere sürgün edilmiş bir savcıydı. Halka yakındı, demokrattı, yardımseverdi, şefkatli bir baba, iyi bir eşti. Son periyotlarında, Türkiye’nin karanlık bir dehlize girdiği devirlerde muvaffakiyetle vazifesini ifa ediyor, Kontrgerilla’yı aydınlatmaya çalışıyordu. Kontrgerilla Raporu’nu kaleme alan Öz, bu yapı hakkında, “Demokratik yaşama biçimini yok ederek halkı sömürme seçeneği tek seçenek durumuna getirilme çalışmasıdır yapılan” tespitinde bulunmuştu. 24 Mart 1978’de işine gitmek için bindiği otomobilinde, 7 defa ateş edilmesi sonucu öldürüldü. Ona ateş eden ülkücü İbrahim Çiftçi’ydi.

Gazeteci Berivan Tapan, çok değerli bir araştırmaya imza atarak, tüm bu yaşanılanları ‘Savcı Doğan Öz’ü Vurdular / Bir Kontrgerilla Cinayeti’ kitabında kaleme aldı. Tekin Yayınevi tarafından yayımlanan kitap için sayısı dokümana ve şahit sözüne ulaşan Tapan, birebir vakitte Öz ailesi ile de sık sık görüştü. Lisanı, kurgusu ve anlatım stiliyle başarılı bir çalışmaya imza atan Tapan, toplumsal hafızayı da canlı tutmak için neler yapılması gerektiğine değerli bir örnek sunuyor…

Okurlar, bu kitapta hiçbir güce boyun eğmeyen, adaletten öteki terazisi olmayan bir savcı ile tanışacaklar. 1970’li yıllardan bugünlere gelindiğinde bir şeylerin çok da değişmediğini de görecekler. Güç odaklarına sırtını dayayanların namuslu insanlara, aydınlara nasıl saldırdığına bir kere daha tanıklık edecekler. O günlerden bu yana acı bir halde görülüyor ki yalnızca isimler değişmiş… Tüm bunların yanında Doğan Öz üzere halkı düşünen savcılar, gazeteciler, muharrirler, bilim insanları da var elbette… Tapan da elbet onlardan birisi olarak bu çalışmasıyla alkışı hak ediyor.

Cumhuriyet