Bayanların endişeli düşü olarak tanımlanan, dünyada ve Türkiye’de bayanlarda sık görülen rahim ağzı ve göğüs kanserlerinde erken teşhis kıymetli. Bunun içinde tarama testlerinin vaktinde yapılması gerekir. Fakat pandemi devrinde pek çok bayanın virüs korkusu nedeniyle tarama testlerini yaptırmadığını söyleyen Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği (TJOD) Lideri Prof. Dr. Ateş Karateke, “Hem rahim ağzı kanseri hem de göğüs kanserine maruz kalmamak için tertipli tarama testlerini yaptırmak gerekir. Bu testleri yaptırmamak bu kanserlere yakalanmak için en değerli risk faktörüdür” dedi.
Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Karateke ile rahim ağzı kanserine ait konuştuk.
‘TESTLERİ YAPTIRMADILAR’
– Pandemi devrinde ne üzere zorluklar yaşandı?
Bu periyotta birçok kişi tarama testlerini ne yazık ki yaptırmadı. Rahim ağzı kanser tarama testleri ve göğüs kanser tarama testi olan mamografi çok hayat kurtarıcı olmasına karşın bu pandemi periyodunda çeşitli münasebetler ile yaptırılmadı. Bildiğimiz bir bilgi var ki hem rahim ağzı kanseri hem de göğüs kanserine maruz kalmamak için nizamlı tarama testlerini yaptırmak gerekir. Bu testleri yaptırmamak bu kanserlere yakalanmak için en kıymetli risk faktörüdür. Bu pandemi periyodunda tüm ülkelerde bu testleri yaptırmamak üzere davranış hali ne yazık ki yaygın olarak görüldü.
– Rahim ağzı kanseri aşısının rastgele bir yan tesiri var mı?
HPV aşıları tüm dünyada 20 yıla yakın kullanılmaktadır. Birçok ülke kız çocuklarını ve kimi ülkelerde hem kız hem de erkek çocuklarını 11-15 yaş aralığında aşılamaktadır.
YAN TESİR GÖRÜLMEMİŞ
Ülkemizde rutin aşılama programında HPV aşıları yoktur. HPV aşılarına has bir yan tesir görülmemiştir. Amabu yan tesirleri ile ilgili tartışmalar birtakım ülkelerde devam etmektedir. Aşılama yapılan toplumlarda rahim ağzı kanser öncü lezyonlarında besbelli azalmalar görülmüştür. Yeniden aşılama programına 10 yıl evvel başlayan toplumlarda HPV bağlantılı kanserler yani rahim ağzı kanser görülme sıklığıda azalmıştır.
– Rahim ağzı kanseri tanısı nasıl yapılır?
Rahim ağzı kanseri teşhisinde ana bahis tüm toplumdaki risk kümelerinin HPV DNA testi ile taranmasıdır. Ülkemizde de bu formülle tarama 30 ile 65 yaş kümesindeki bayanlara yapılmaktadır.
Rahim ağzı kanser teşhisinde kolposkopi ve rahim ağzından alınan biopsi standart teşhis sistemleridir. Teşhis konulduktan sonra tedaviyi tümörün boyutu, lokalizasyonu histolojik tipi ve birçok patolojik özelliklerine nazaran şahsileştirmek gereklidir. Küçük bir tümöre daha küçük hatta rahme yani çocuk doğurma yeteneğini kaybettirmeden ameliyat yapmak mümkündür. Büyük tümörler için ameliyat yapılmaksızın kemoterapi ve ışın uygulanır. Rahim ağzı kanseri genelde cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Taramanın sistemli yapılmasını ve aşılama ile bu kanserin önlenebilir bir hastalık olduğunu tekrar tekrar vurgulamak istiyorum. Yani bu hastalık baht değildir.
Cumhuriyet
