Washington-Tahran ortasında nükleer satranç sürerken Irak’ın tarafların vekalet savaşı alanı haline gelmesi tartışmaların merkezinde. Irak’ın başşehri Bağdat’ta evvelki gece, içinde ABD Büyükelçiliği de olmak üzere yabancı misyonlar ile hükümet binalarının yer aldığı yüksek güvenlikli “Yeşil Bölge” bir kere daha roketli akının maksadı oldu. Olayda can kaybı yaşanmadı. Bağdat’ın kuzeyinde Amerikan askerlerinin de konuşlu olduğu Beled Üssü’ne de geçen cumartesi taarruz düzenlenmiş, bir kişi yaralanmıştı. 15 Şubat’ta Erbil Havalimanı yakınlarında ABD üssüne roketli taarruzda bir kişi hayatını yitirmişti.
Washington, geçmiş akınlarla ilgili sık sık İran kontaklı kümeleri sorumlu tutmuştu. Evvelki günkü atağın akabinde ise Pentagon Sözcüsü, “Saldırılardan İran’ın sorumlu tutulup tutulmayacağı” istikametindeki soruya karşılık vermedi fakat “Washington’ın Tahran’ın aktiviteleri istikametindeki görüşlerinin çok açık olduğunu” belirtti. Sözcü, NATO’nun Irak’ta genişleme planı ile ABD’nin bölgede asker artırma planı olmadığını savundu. Dışişleri Sözcüsü Ned Price ise evvel, Tahran’ı İran irtibatlı kümelerin akınlarından sorumlu tutacaklarını açıkladıklarını söyledi. Lakin öteki yandan da sert bir çıkış yaparak İran’ın elini güçlendirmesini ve Irak’ta istikrarsızlığı artırmayı istemediklerini savundu. Price’ın “Erbil’deki son roket akınlarının faillerinin kimler olduğuna yönelik soruşturmanın şimdi tamamlanmadığı” tabiri de dikkat çekti.
EK PROTOKOL’DEN AYRILDI
ABD’de Biden idaresi İran ile memleketler arası mutabakata dönme niyetini belirtse de taraflar birinci adım konusunda birbirini yokluyor. Tahran, uzlaşı masasına yaptırımların kalkmaması halinde dönmeyeceğini sıklıkla vurguluyor. ABD’de şahin kanattan ise Tahran’a karşı selefi Trump devrinde olduğu üzere sertlik siyasetinin devamı istikametinde Biden idaresine baskı sürüyor.
Öte yandan İran, dün Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Muahedesi kapsamında 2016’dan bu yana uyguladığı ve Memleketler arası Atom Gücü Kurumu (UAEK) müfettişlerine özel kontrol müsaadeleri verdiği Ek Protokol’den ayrıldı. İran Dışişleri Bakanı Cevad Şık, Avrupa’nın nükleer mutabakattaki taahhütlerini yerine getirmediğini belirtti. “ABD ile Avrupa şu an birebir konumda” dedi.
UAEK Lideri Rafael Grossi, Tahran ziyareti sonrasında süreksiz bir tahlil üzerinde uzlaşıldığını, İran’ın nükleer tesislerde sonlu olarak kontrollere üç ay daha devam edilebileceğini açıklamıştı.
Bu ortada Batı ile nükleer uzlaşı eforlarının mimarı reformcu cepheden Manevî idaresine karşı kimi muhafazakâr kanattan sert çıkışlar da dikkat çekiyor. Ülke haziran ayındaki seçimlere hazırlanırken muhafazakârların çoğunlukta olduğu meclisin, Tahran idaresinin UAEK ile uzlaşısını Yargı Erki’ne şikâyet etmesi siyasi tansiyonu yükseltti.
Cumhuriyet
