Türk İşaret Lisanı, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde işitme engelli şahısların kullandığı ortak bir lisandır.
Türk İşaret Dili’nin kısaltması TİD olarak bilinmektedir. TİD ise Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki işitme ve konuşma engellilerin kullandığı bir lisandır. Net bir başlangıç tarihi bilinmemekle birlikte Türk İşaret Lisanına dair birinci bilgiler 9. Yüzyıla dayanmaktadır. Öte yandan Türk İşaret Lisanı bayramı birinci kere resmi olarak 2007 yılında kutlanmaya başlamıştır.
Dünyada da 1880 yılında, Milano Kongresinde işaret lisanıyla eğitimden vazgeçilmiş ve sözel eğitime geçilmiştir. Ancak 1960’lardan sonra işaret lisanının öğretimi dünyada yine yaygınlaşmaya başlamıştır.
TÜRK İŞARET LİSANI TARİHÇESİ
Fatih Sultan Mehmet devrinde sarayda birinci sefer dilsizler görevlendirilmiştir. Yasal Sultan Süleyman devrinde saray vazifelilerinin işaret lisanı bilmesi zarurî kılınmış, 17. Yüzyıla gelindiğinde işaret lisanıyla anlaşan, sayısı 60 civarı dilsiz sarayda misyon almıştır. 1889 yılında Osmanlı Devletinde birinci kere saray dışındaki işitme engellilerin eğitimi için Dilsizler Mektebi açılmış, hem işaret lisanıyla hem de sözel olarak eğitim verilmiştir.
1923 yılında İzmir’de engelliler için okul açılmış ve sözel eğitim verilmiştir. 1944 yılında Süleyman Gök’ün teşebbüsüyle Sağır Dilsiz ve Körler Okulu açılmış, 1953 yılında Ulusal Eğitim Bakanlığına devredilmiştir. Bu tarihten sonra, işitme engellileri konuşturmaya yönelik çalışmalar arttırırken Türk İşaret Lisanının kullanımından vazgeçilmiş ve sözel eğitim yaygınlaştırılmıştır.
TÜRK İŞARET LİSANI BAYRAMI
Türkiye’de birinci sefer Türk Lisan Kurumu’nun 2007 yılında düzenlediği ‘Birinci Türk İşaret Lisanı Çalıştayı” ile 7 Haziran tarihinin Türk İşaret Lisanı Bayramı olarak ilan edildi.
İŞARET LİSANI SÖZLÜĞÜ
Ulusal Eğitim Bakanlığı tarafından okullardaki Türk işaret lisanı sözlüğü gereksinimini karşılamak hedefiyle hazırlanan Türk İşaret Lisanı Sözlüğü, 1986 söz ve tabir içermektedir. Sözcüklerin mana karşılıkları değil kavramların işaret lisanındaki karşılıkları verildiği sözlükte ellerin ve parmakların aldığı biçimler ve hareketlerin istikameti anlatılarak işaret lisanı öğretiminde kolaylık sağlanması hedeflenmektedir. Her söz için fotoğraf ve el biçimi de ayrıyeten verilmektedir. Hem basılı hem de ağ ortamında kullanıcıların hizmetine sunulan kelamlık, kullanıcıların tenkit ve muhtaçlıkları doğrultusunda ağ ortamında sürümünü yenileyecektir.
Ensonhaber
